Tìm hiểu nhanh luật Bosman là gì  trong bóng đá?

Vào ngày 15/12/1995, tên tuổi của Jean-Marc Bosman nổi lên như cồn trong giới truyền thông châu Âu không phải vì những khoảnh khắc xuất thần trên sân cỏ mà từ đạo luật được ra đời mang chính tên ông, luật Bosman. Vậy luật Bosman là gì trong bóng đá và nó đã ảnh hưởng như thế nào đến làng túc cầu thế giới, để Bong Da INFO bật mí cho bạn ngay trong bài viết dưới đây.  

Luật Bosman là gì ?

Luật Bosman là một trong những đạo luật thế kỷ có tầm ảnh hưởng cực kỳ to lớn đến bóng đá châu Âu. Như BONGDAINFO đã đề cập, đạo luật này được đặt theo tên của cầu thủ bóng đá người Bỉ, Jean-Marc Bosman. Vậy Bosman là gì?

Bosman là một cầu thủ của CLB Liege (giải VĐQG Bỉ), nhưng đã bị đình chỉ thi đấu sau khi từ chối gia hạn hợp đồng với CLB chủ quản vào năm 1990. Ông mong muốn tìm kiếm cơ hội chơi bóng ở một CLB khác tại châu Âu nhưng phải đối mặt với các quy định chuyển nhượng khắt khe tại thời điểm đó.

Năm 1990, Jean-Marc Bosman đã đưa đơn kiện của mình lên tòa án châu Âu và yêu cầu được tự do chuyển nhượng. Tuy nhiên, tòa án đã yêu cầu Bosman phải kí hợp đồng mới với CLB Liege nếu muốn tiếp tục chơi bóng. Bosman từ chối yêu cầu này và nhất quyết đòi quyền tự do chuyển nhượng khi hợp đồng đã hết hạn với CLB cũ.

Sau một thời gian dài tranh cãi, vào tháng 12 năm 1995, Tòa án Châu Âu đã đưa ra phán quyết cuối cùng cho rằng việc các CLB chủ quản không cho phép cầu thủ tìm bến đỗ mới là bất hợp pháp và vi phạm các quyền tự do di chuyển của các cầu thủ trong Liên minh châu Âu (EU).

Quyết định này đồng nghĩa với việc các cầu thủ khi kết thúc hợp đồng được tự do chuyển đến bất kỳ CLB nào trong Liên minh châu Âu mà không cần phải trả khoản phí chuyển nhượng nào.

Cũng từ đây, luật Bosman chính thức được thông qua và đã thay đổi hoàn toàn cách thức chuyển nhượng cầu thủ trong bóng đá. Theo đó, các CLB không còn buộc phải trả khoản phí chuyển nhượng cho CLB cũ của cầu thủ nếu họ đang ở thời điểm kết thúc hợp đồng. Cầu thủ cũng có quyền tự do chuyển đến một CLB khác mà không cần đến sự cho phép của CLB cũ.

Luật Bosman cũng phá bỏ quy định về việc hạn chế các cầu thủ nước ngoài trong một trận đấu. Như vậy các cầu thủ trong liên minh châu Âu có thể tự do tìm kiếm đội bóng mới mà không phải nghĩ đến quy định hạn chế cầu thủ nước ngoài tại giải đấu đó.

Tác động của luật Bosman trong bóng đá

Có thể nói, chiến thắng của Bosman trong vụ kiện năm 1995 đã có ảnh hưởng to lớn đến đến các quy định ở các giải VĐQG tại lục địa già. Cùng tìm hiểu cả hai mặt tích cực và tiêu cực của luật Bosman là gì nhé.

Tác động tích cực

Luật Bosman đã có những tác động tích cực đáng kể đối với thế giới túc cầu. Sau khi đạo luật này được áp dụng, các CLB đã phải thay đổi cách tiếp cận với việc mua bán cầu thủ và phát triển các chương trình đào tạo để đáp ứng nhu cầu về cầu thủ trẻ.

Một trong những tác động tích cực đầu tiên của Luật Bosman là tạo ra sự công bằng trong việc chuyển nhượng cầu thủ. Trước đây, CLB có quyền từ chối chuyển nhượng các cầu thủ vào thời điểm kết thúc hợp đồng, khiến cho cầu thủ bị mắc kẹt trong CLB một cách bất công. Nhưng với Luật Bosman, cầu thủ đã được tự do chuyển đến bất kỳ CLB nào mà họ muốn sau khi hợp đồng kết thúc. Điều này đảm bảo rằng cầu thủ được trả công xứng đáng và có thể chọn CLB mà họ cho rằng phù hợp nhất với năng lực của mình.

Luật Bosman cũng cho phép một đội bóng sẽ có thêm suất cho các cầu thủ ngoài quốc gia của mình thi đấu. Điều này đã tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các CLB và dẫn đến sự phát triển của nhiều giải VĐQG tại cựu lục địa. Các CLB có thể mua cầu thủ từ bất kỳ quốc gia nào và điều này đã giúp nâng cao chất lượng đội bóng và đưa bóng đá trở thành một ngành công nghiệp toàn cầu.

Ở mùa giải 1994 trước khi luật Bosman được thông qua, huấn luyện viên Sir Alex Ferguson từng phải để Gary Walsh bắt thay Peter Schmeichel trong khung gỗ MU trong một trận đấu tại cúp châu Âu vì đội hình Quỷ đỏ khi đó không còn chỗ cho các cầu thủ ngoài nước Anh. Kết quả, MU thảm bại 0-4 trước Barcelona ở Champions League.

Sau đó, 4 năm sau khi Luật Bosman chính thức được ra đời, mùa giải 1998/99, Sir Alex và các học trò đã giành chức vô địch Champions League với 5 cầu thủ nước ngoài trong đội hình.

Luật Bosman cũng đã tạo ra điều kiện thuận lợi cho những cầu thủ trẻ và tài năng để phát triển sự nghiệp của mình. Khi các CLB không thể giữ lại cầu thủ nổi bật của họ, họ sẽ phải tìm kiếm những tài năng trẻ để thay thế. Điều này giúp tạo ra một loạt các chương trình đào tạo cầu thủ trẻ và trình làng các sao mai tài năng cho bóng đá thế giới.

Ngoài ra, Luật Bosman cũng đã giúp nâng cao giá trị thương mại của bóng đá bởi vì các CLB có thể mua được nhiều cầu thủ từ nhiều quốc gia khác nhau. Điều này tạo ra nhiều cơ hội cho các nhà tài trợ và đối tác.

Tác động tiêu cực

Tuy nhiên, luật Bosman là gì cũng có những hệ lụy tiêu cực. Một trong những tác động theo chiều hướng xấu của đạo luật Bosman đó là việc các CLB giàu có có thể chi nhiều tiền để mua các cầu thủ tốt nhất từ các CLB khác, tạo ra sự chênh lệch khoảng cách ngày càng lớn giữa các đội bóng và vô hình chung làm ảnh hưởng đến tính công bằng trong bóng đá.

Trước khi Luật Bosman được áp dụng, các CLB có thể giữ lại cầu thủ của mình một cách dễ dàng và điều này đã giúp cho các CLB nhỏ cũng có thể cạnh tranh với các CLB lớn. Tuy nhiên, sau khi Luật Bosman được áp dụng, các CLB lớn dễ dàng có được những bản hợp đồng chất lượng với những cầu thủ tốt nhất từ nhiều quốc gia khác và nới rộng thêm khoảng cách chênh lệch.

Lấy trường hợp CLB Liege (đội bóng cũ của Bosman) làm ví dụ. Thời điểm trước luật Bosman, ở đấu trường châu Âu Liege không hề kém cạnh về mặt chất lượng đội hình khi so sánh với Chelsea. Nhưng từ khi luật Bosman là gì được thông qua, với sự giàu có của mình cùng với việc có thêm suất cho các cầu thủ ngoài quốc gia, Chelsea thực hiện chính sách mua sắm rầm rộ để giờ đây đặt cạnh Chelsea, Liege vô cùng nhỏ bé xét về mặt danh tiếng, tài chính lẫn chuyên môn.

Một tác động tiêu cực khác của Luật Bosman là sự suy giảm về mặt chất lượng của các giải đấu bóng đá. Khi các CLB lớn có thể mua những cầu thủ tốt nhất từ nhiều quốc gia khác nhau, các CLB nhỏ không còn có nhiều cơ hội để cạnh tranh. Điều này đã làm cho sự chênh lệch giữa các đội bóng trở nên quá rõ ràng và khiến cho giải đấu trở nên thiếu sự đa dạng và hấp dẫn.

Đặc biệt là trong việc đào tạo và phát triển tài năng bóng đá cho các cầu thủ trẻ. Các CLB có xu hướng sử dụng cầu thủ nước ngoài hoặc cầu thủ có kinh nghiệm để đáp ứng nhu cầu ngay lập tức, thay vì đầu tư vào việc phát triển các cầu thủ trẻ trong nước. Điều này có thể ảnh hưởng đến cơ hội ra sân của các cầu thủ trẻ và sự phát triển của họ.

Cuộc sống của Bosman sau đạo luật thế kỷ

Sau khi trở thành cầu thủ chuyển nhượng tự do đầu tiên trong lịch sử bóng đá với sự ra đời của Luật Bosman, cuộc sống của Jean-Marc Bosman từng bước bị hủy hoại. Thời điểm đó, ông đã chuyển đến Pháp và đầu quân cho CLB Dunkerque sau khi rời khỏi CLB Liege. Tuy nhiên, tại Dunkerque, Bosman đã gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe và chỉ chơi được vài trận trước khi bị sa thải.

Cuộc sống của Bosman sau đó đã trở nên khó khăn hơn khi ông phải làm nhiều ngành nghề khác nhau để kiếm sống nhưng ông vẫn cảm thấy luôn bị xã hội bỏ rơi.

Hơn nữa, dù thắng kiện nhưng Bosman bị giới truyền thông quê nhà Bỉ chỉ trích nặng nề. Họ vùi dập, bôi nhọ và trút tất cả những lời cay nghiệt lên cầu thủ đáng thương này. Bosman trở nên chán nản và bắt đầu làm bạn với những con ma men. Theo lời kể của cựu tiền vệ sinh năm 1964, ông từng thu mình trong nhà và chỉ biết đến rượu chè.

Cũng vì rượu mà tai họa ập xuống đầu Bosman khi vào tháng 4 năm 2013, Tòa án Hình sự Liege đã kết án Bosman một năm tù vì tội bạo hành vợ Carine và con gái riêng của cô do sử dụng chất kích thích. Tuy nhiên, với sự bào chữa của luật sư biện hộ, Bosman chỉ phải chấp hành án tù treo.

Cũng trong năm 2013, Bosman bị tai nạn giao thông nghiêm trọng và phải sống một thời gian dài ở viện dưỡng lão để phục hồi sức khỏe. Trong một cuộc phỏng vấn, Bosman cho biết rằng ông sống trong điều kiện khó khăn và không có tiền để trang trải cuộc sống hàng ngày. Bosman cũng đã đưa ra lời kêu gọi cho FIFA và các tổ chức bóng đá thế giới hãy giúp đỡ các cầu thủ bị tổn thương như ông có được sự hỗ trợ xứng đáng.

Bây giờ ở tuổi 59, Bosman dần rời xa hậu trường, tránh sự soi mói của báo chí và phần nào đó lấy lại sự cân bằng trong cuộc sống.

Lời kết

Sau 28 năm, luật Bosman vẫn được coi là một trong những đạo luật quan trọng nhất trong lịch sử bóng đá. Luật Bosman đã thay đổi hoàn toàn cách thức chuyển nhượng cầu thủ trong bóng đá và đóng góp vào việc phát triển bóng đá ở nhiều nơi trên thế giới.

Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến cho rằng luật Bosman cần được sửa đổi để giảm thiểu những tác động tiêu cực của nó, như việc giới hạn số lượng cầu thủ nước ngoài trong mỗi đội bóng, hay yêu cầu CLB phải đầu tư vào hệ thống đào tạo trẻ. Những thay đổi này có thể giúp giảm sự khác biệt giữa các đội bóng và tạo ra một môi trường công bằng hơn trong môn thể thao vua.

Hy vọng qua bài viết về luật Bosman là gì , bạn đã có thêm được nhiều thông tin hữu ích. Đừng quên thường xuyên truy cập vào để theo dõi các bài viết hấp dẫn tiếp theo nhé!